Άσπρο - μαύρο

Ο χρόνος αμέριμνος κυλάει. Η φύση απέριττα λειτουργεί. Ο Πλάτων μίλαγε για δύσκολους και εύκολους ανθρώπους κι εγώ ανακαλύπτω συνεχώς πολλούς μεταγενέστερους που προσδιόρισαν ο καθένας και άλλη τυπολογία. Η διαφορετική πρόσληψη των πραγμάτων και συμβάντων. Οι διαφορετικές πράξεις. Τι είναι ευχάριστο; Τι είναι δυσάρεστο; Το ίδιο αποτέλεσμα, ας πούμε ευτυχή έκβαση ενός γεγονότος, ο δύσκολος δεν θα το χαρεί το ίδιο με τον εύκολο. Εάν αντιμετωπίσει 5 συμβάντα, 4 θετικά και ένα αρνητικό, θα μείνει προσκολλημένος στο αρνητικό. Εάν πετύχει 9 από τους 10 στόχους του θα στενοχωριέται για τον δέκατο που δεν πέτυχε. Στην άλλη άκρη ο εύκολος, αν πετύχει τον έναν από τους 10 στόχους του θα χαίρεται με αυτόν. Πολλές οι διαβαθμίσεις από το ένα άκρο στο άλλο. Πολλοί διαφορετικοί άνθρωποι.

Ερχόμαστε έτσι στο επόμενο πρόβλημα: την απλή τυπολογία, κατηγοριοποίηση σε άσπρο - μαύρο, σε δώδεκα ζώδια, σε τέσσερις τύπους, σε δύσκολους και εύκολους ανθρώπους. Σπάνια μπορείς να κατατάξεις ανθρώπους σε κατηγορίες και να είσαι βέβαιος για την καθολική ισχύ της επιλογής σου. Το πρόβλημα είναι ότι τις περισσότερες φορές βρισκόμαστε κάπου ενδιάμεσα. Λίγο από αυτό, λίγο από εκείνο. Από την άλλη όμως το "τσουβάλιασμα" σε κατηγορίες είναι πιο ελκυστικό. Μας δίνει την ψευδαίσθηση ότι ο κόσμος γύρω μας και εμείς οι ίδιοι, μπορούμε να γίνουμε αντικείμενο απλής και ξεκάθαρης περιγραφής. Ψευδαίσθηση αποτελεσματική καθώς υποβάλλει ότι κατανοούμε και ερμηνεύουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Η προοπτική αντίθετα του ενδιάμεσου μιας κλίμακας, μπερδεύει τα πράγματα, δεν δίνει σαφείς απαντήσεις. Τι σημαίνει άραγε ότι βρίσκομαι κάπου στη μέση των δύο πόλων, για να μείνουμε στο παράδειγμα μας: εύκολος και δύσκολος; Τι είμαι τελικά? Ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Το μόνο που καταφέρνω με την εισαγωγή του continuum ανάμεσα σε δύο πόλους, είναι να μην δίνω ξεκάθαρες απαντήσεις.

Το γκρίζο μπερδεύει. Αντίθετα το άσπρο ή το μαύρο είναι ξεκάθαρα. Απαντούν με σαφήνεια. Τι να κάνουμε, λοιπόν; Να προσποιηθούμε ότι το γκρίζο δεν υπάρχει και να υποκριθούμε ότι το τάδε είναι άσπρο και το δείνα μαύρο; Ο άνθρωπος δεν ικανοποιείται από το συμπέρασμα "τα πράγματα δεν είναι άσπρα ή μαύρα". Δεν οδηγείται πουθενά.

Κι έτσι αναζητώντας τη λύση, καταλήγουμε, προσωρινά ίσως, στη σύγκριση. Στη σχετικότητα δηλαδή κάθε χαρακτηρισμού προς μια ομάδα σύγκρισης. Η διαφορική ψυχολογία δέχεται, και εδώ συμφωνούμε σχεδόν όλοι, ότι οι άνθρωποι διαφέρουν μεταξύ τους. Συνεχίζοντας λοιπόν με το πλατωνικό παράδειγμα μας, μπορούμε να πούμε ότι, ακόμη και εάν δεν υπάρχει ο απόλυτα δύσκολος και ο απόλυτα εύκολος άνθρωπος, όπως μας τον περιγράφει ο Πλάτωνας, κάποιοι άνθρωποι είναι περισσότερο "εύκολοι" από κάποιους άλλους, το ίδιο συμβαίνει και με τους "δύσκολους".

Έπεται κάποτε συνέχεια...